Wanneer je vandaag de dag iemand ontvangt die een wat langere reis achter de rug heeft, dan geef je hem of haar de mogelijkheid, zijn of haar handen te wassen of je biedt iets te drinken of te eten aan. Een oude gewoonte die nog uit de tijd stamt dat de wegen nog onverhard en stoffig waren. Men reisde te voet of te paard en het reizen duurde vaak lang, zodat men bestoft en bezweet zijn doel bereikte.
Bad in de houten tobbe
In vroeger tijden bood men daarom de gast vaak eerst een bad aan voordat hij iets te drinken of te eten kreeg. En dat aanbod werd meestal in dank aanvaard. Een ketel met heet water stond altijd op het vuur. Het water werd in een kuip gegoten, met koud water op de juiste temperatuur gebracht en soms nog door enkele toevoegingen van een aangename geur voorzien.
Bad in de houten tobbe: De badende krijgt een krans om zijn hoofd, het badwater krijgt een aangenaam aroma door er kruiden en bloemen aan toe te voegen, aan de badende wordt een kelk met drank overhandigd en indien gewenst wordt er warm water bijgegoten. Kortom: een verwenning als welkomstgroet.. De gast kon dan zijn kleren uittrekken en in een weldadig bad plaatsnemen. Schaamte over de naaktheid kende men niet. Men was van generatie op generatie niet anders gewend dan te baden in aanwezigheid van anderen. De meeste huizen bestonden immers uit slechts één gecombineerde woon-/slaapkamer met een kookhoek. Het sprak dus vanzelf dat ook het bad in deze ruimte plaatsvond.
Wel was het zo dat aanwezigen van het andere geslacht de ruimte verlieten. De gastheer of gastvrouw daarentegen assisteerde de gast bij het bad door bijvoorbeeld water over zijn of haar rug te gieten of na afloop van het bad een handdoek aan te reiken.
In lijn met deze gewoonte baadde men ook in rivieren of in zee naakt. Schaamte hierover bestond nog niet. Dit veranderde pas na de Middeleeuwen, zoals beschreven in ‘Histoire de la pudeur’ (Geschiedenis van de schaamte) [1986] van Jean-Claude Bologne. De volgende twee teksten zijn aan dit boek ontleend en vertaald vanuit de Duitse uitgave ‘Nacktheit und Prüderie’. Hieronder twee fragmenten.
Fragment: Naakt baden: Frankfurt
Fragment: Naakt baden: Paris
Curiosa uit de historische badtraditie
_0403x534.jpg "Een vrouw uit de betere klasse gaat uit een badwagen de zee in (1893). Deze badwagens werden in de mondaine badplaatsen gebruikt om zich ongezien om te kunnen kleden en dan zonder door anderen te worden gezien, direct het water in en naderhand er weer uit te gaan.")
Een vrouw uit de
betere klasse gaat
uit een badwagen
de zee in (1893).
Een zwembad nabij
Washington D.C.
Met behulp van een meetband
werd gecontroleerd of de dames
te veel been lieten zien.
